Vanuit Rheinwiesenlager in Boehl-Iggelheim is Günter overgeplaatst naar Saint-Avold Depot 212 (German: Sankt Avold) zo'n 164 km verderop in Frankrijk. De geallieerden hadden afspraken gemaakt met de Fransen om Duitse krijgsgevangen in te zetten voor de wederopbouw. De afgelopen weken ben ik op zoek gegaan naar informatie hierover.
In deze blog: 'Saint-Avold', 'Alledaags Dépôt 212', 'Afspraken Duitse PGA's', 'Update zoektocht' en 'Weblinks'.
Saint-Avold
Saint-Avold is een gemeente in het Franse departement Moselle (regio Grand Est). Het maakt deel uit van het arrondissement Forbach-Boulay-Moselle.
De volkstelling in 1926 bedroeg 3.412 inwoners. De telling verdrievoudigde in 1931 met 8.264. De nieuwkomers waren voornamelijk van Poolse afkomst en trokken door Westfalen om in de Lotharingse kolenmijnen te werken. In 1931 woonden 1205 Polen in Saint-Avold, waarvan 1032 in de nieuwe stad Jeanne d'Arc. De stad leed onder de nabijheid van de Maginotlinie, gebouwd vanaf 1928. Het doel van deze linie was Frankrijk te beschermen tegen een verrassingsaanval. De Tweede Wereldoorlog trof onmiddellijk de inwoners van Saint-Avold. Na de gedwongen evacuatie, georganiseerd door de Franse regering, ontsnapte het erfgoed van de gemeente niet aan plunderingen. In juli 1940 werd de Moezel (opnieuw) bij Duitsland ingelijfd,
Tussen 1940 en 1944 betaalde de stad een hoge prijs. Net als in de rest van de geannexeerde Moezel woedde de nazi-dictatuur. De Hitlerjugend werd op 4 augustus 1942 verplicht voor jongeren en op 19 augustus 1942 kreeg men dienstplicht bij de Wehrmacht. Tien dagen later werden de eerste 'Malgré-Nous' opgeroepen in de legers van het Reich . Vanaf 1944 werden de inwoners van de regio gedwongen zich tijdens de talrijke geallieerde bombardementen te verschuilen in kelders en in geïmproviseerde schuilplaatsen. Het verwoestende bombardement van 9 november 1944 zal voor altijd worden herinnerd.
In 1945 was Saint-Avold slechts een bloedeloze stad. Van de 915 huizen waren er 72 vernield en 763 beschadigd. 85 mensen werden gedeporteerd, 279 inwoners werden verdreven, en 10 inwoners kwamen om en 83 gewond, na de geallieerde bombardementen van herfst-winter 1944. De stad werd op 27 november 1944 bevrijd na het vertrek van de 36e Volksgrenadier divisie van LXXXII.
De Amerikaanse begraafplaats van Saint-Avold is de grootste van Europa: 10.489 graven getuigen van de hevigheid van de gevechten tijdens de veldtocht in Lotharingen.
Bron: Histoire de Saint-Avold
Alledaags Dépôt 212
Voor meer detailinformatie over Günter heb ik op internet gegoogeld op 'Saint-Avold histoire'. Ik kwam terecht op een website van de 'Naborion Country History Society' in Saint -Avold en heb met hulp van google translate een mail opgesteld. Vrij snel kreeg ik antwoord van de directeur van het gemeentearchief:
Het spijt me u te moeten meedelen dat de stad Saint-Avold, via haar archiefdienst, geen documenten heeft met betrekking tot de Duitse gevangenen die in 1945-47 in werkkampen in aldaar werden vastgehouden.
Hij gaf aan dat archieven van werkkampen worden bewaard in het departementale archief van de Moezel in Saint-Julien-lès-Metz.
Evenals enkele documenten in de industriële archieven in Saint-Avold Jeanne d'Arc voor de Duitse soldaten die zijn toegewezen aan de kolenmijnen. Daarop heb ik een verzoek gestuurd naar 'Archives Moselle'.
Na intensief onderzoek ontving ik bericht dat er geen document over Günter is gevonden. Wel stuurde het archief gedigitaliseerde afbeeldingen van verschillende bestanden die zijn gevonden in de militaire archieven in Vincennes. Dit zijn verslagen van bezoeken van het Rode Kruis aan de gevangenkampen, die een idee geven van het dagelijks leven van de krijgsgevangenen in Saint-Avold.
Ook ontving ik een factsheet over het werk van krijgsgevangenen in het naoorlogse Frankrijk.
Afspraken Duitse PGA's
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog tot 1948 kreeg de Franse regering toestemming van de geallieerden om Duitse krijgsgevangenen (PGA) in dienst te nemen om het gebrek aan arbeidskrachten te compenseren. Zij moesten helpen bij de wederopbouw van het land, in het bijzonder het opruimen van mijnen. Op 11 maart 1947 komen Frankrijk en de geallieerden overeen om de PGA vrij te laten. Zij krijgen de mogelijkheid te kiezen tussen onvoorwaardelijke vrijlating en terugkeer naar hun land van herkomst of het verkrijgen van de status van vrije arbeider in Frankrijk.
Deze status was niet toegankelijk voor oud-leden van de NSDAP, oorlogsmisdadigers en oud-leden van de Waffen-SS, en is niet van toepassing in Elzas-Moezel. Waarschijnlijk ook niet voor Günter. Hij zal vervolgens worden overgeplaatst naar JC74 Ludwigsburg. Hierover meer in de volgende blog.
Update zoektocht
Informatie verzamelt:
Bezoek 15 februari aan het Nationaal Archief samen met mijn zus. Dossiers van mijn grootmoeder en stiefopa bestudeerd wat nieuwe puzzelstukjes opleverde. Tevens een verzoek ingediend om een kopie te ontvangen van de persoonlijke, handgeschreven brieven, van mijn grootmoeder uit haar CABR-dossier.
Een verzoek ingediend bij Nationaal Archief voor onderzoek aanwezigheid CABR-dossier van mijn overgrootmoeder. Deze bleek er niet te zijn.
Op 19 februari de laatste opnames voor de documentaire in de omgeving van Scheveningen.
Verzoek neergelegd bij de PersonArchiv-afdeling van het Bundesarchiv ten behoeve van het krijgsgevangenschap van Günter. De MilitarArchiv-afdeling heeft niets kunnen vinden over deze periode.
Via een tip kwam ik erachter dat de afkorting 'JC 74' staat voor 'Job Camp 74'. Met dat gegeven in combinatie met Ludwigsburg leverde dit informatie op voor mijn volgende blog.
Weblinks en pdf's
In Saint-Avold is de grootste Amerikaanse begraafplaats van Europa met WO2 slachtoffers.
Artikel over het ombrengen van vijf mannen in de buurt van Saint-Avold op 2 september 1944.
Artikel over Longeville-les-Saint-Avold: Het leven tijdens de bezetting.
Uitgebreide toelichting gebeurtenissen Saint-Avold 1939-1945.
Uitgebreide toelichting van de bevrijding van Saint-Avold op 27 november 1944.
Overzicht van de krijgsgevangenkampen in Frankrijk.
Factsheet over het werk van krijgsgevangenen in het naoorlogse Frankrijk.
Nawoord
Helaas is het Russische leger Oekraïne binnen gevallen. Door mijn vrijwilligerswerk voor de Stichting Werkgroep Herkenning ben ik mij steeds meer bewust geworden over de sporen die de Tweede Wereldoorlog heeft achter gelaten. Er over praten helpt, hoe lastig dat soms kan zijn !
Laat me weten wat u vindt!