De tijd genomen om nog wat dieper in te gaan op de tekst uit het Personalnachweis van Günter en de plekken uit mijn vorige blog. Bijvoorbeeld wanneer van SA naar SS overgestapt? En waar staat 'Pg.' voor? Wat speelde er politiek gezien in deze periode? Ik probeer in deze blog een brug te slaan tussen de keuzes van Günter en de algemene opinie in Duitsland begin jaren 30. Voor duiding heb ik gebruikt gemaakt van met name Wikipedia.
Verder in deze blog: 'Toetreding RAD', 'Update zoektocht' en 'Interessante links'.
SturmAbteilung (SA)
Rond zijn 21e, in januari 1931, sloot Günter zich aan bij de SA. De dagelijkse leiding van de SA was toen in handen van Pfeffer von Salomon. Ook wordt Günter op 1 april 1931 "Pg." van het NSDAP.
"Pg." stond voor een lid van deze partij. Aanhangers werden vaak ook "Nationaal-socialistisch" of "Nazi" genoemd, in het kort "Partijlid" of "Pg". De partij zelf werd in de gewone taal meestal aangeduid met de letters NSDAP.
De SA, ook 'bruinhemden' genoemd, was een door Adolf Hitler in 1921 opgerichte beschermingsdienst (knokploeg) met in eerste instantie de taak om partijvergaderingen van de NSDAP te beschermen tegen politieke tegenstanders en als neventaak het intimideren van politieke tegenstanders. De SA stond onder het commando van Stabchef Ernst Röhm, een voormalige legerkapitein.
Hoewel officieel opgericht als een 'sportvereniging' of 'gymnastiekgroep' ging de SA steeds meer lijken op een privéleger. In de jaren 20 en begin jaren 30 oefende de SA een ware straatterreur uit. De SA-mannen bestormden Joodse winkels, verstoorden communistische en sociaaldemocratische partijvergaderingen en intimideerden mensen.
De SA verkreeg aan het einde van de jaren 20 een ongekende macht. Bij de machtsovername door Hitler op 30 januari 1933 was de SA met 400.000 man sterk, veel groter dan het officiële leger (Reichswehr) van de Weimar Republiek dat volgens de bepalingen van het Verdrag van Versailles tot 100.000 man begrensd moest zijn. Deze groei zette zich in 1933 en 1934 versneld door de toestroom van opportunisten die carrière hoopten te maken in deze 'nieuwe orde'.
Overstap naar de SS
Op het moment dat Heinrich Himmler op 6 januari 1929 de functie van Reichsführer-SS ging bekleden, vond er een revolutie plaats binnen de SS. Himmler ontwikkelde de oorspronkelijke bedoeling van de SS in twee richtingen verder:
Enerzijds voerde hij de gedachte van de orde en maakte hij van de SS het elitekorps van de nazi's.
Anderzijds stichtte hij met de SS het allesomvattende veiligheids- en terreurapparaat van de totalitaire heerschappij van Hitler.
Om dit te bereiken paste de SS een straf- en consequent beleid toe. Ook moest de SS geen 'mannenorganisatie' worden, maar een sibbeorde. Hetgeen betekent dat de familie van de SS'er ook in de kring van de organisatie werd opgenomen. De grondgedachte hiervan was dat een geestelijke en politieke elite slechts tot stand kon komen door racistisch-biologische eisen te stellen. Himmler eiste van de SS'ers dat ze op jonge leeftijd met een zuiver Germaanse vrouw trouwden. Bovendien was de insteek dat de vrouwen zo veel mogelijk kinderen moesten krijgen.
Het ledenaantal van de SS ging na Himmlers aanstelling drastisch omhoog. Begin 1929 had de SS nog 280 leden, terwijl dit aantal in 1931 was opgelopen tot ongeveer 15.000 leden. Waar de SA zich met name richtte op oorlogsveteranen, trok de SS vooral veel jeugdige leden aan. De jeugd wilde verandering door de economische crisis en was tegen de democratie. Ze wilden zich daarom aansluiten bij een grote, vooruitstrevende organisatie. De Schutzstaffel voorzag veel beter in dit doel dan de SA.
De SS, die zich afzijdig hield van knokpartijen en dergelijke, profiteerde van de opgelopen imagoschade van de SA. Als gevolg hiervan stapten veel SA-leden in de loop der jaren over naar de SS. Zo ook Günter.
Op 18 maart 1934, na 3 jaar bij de SA te hebben gezeten, besluit Günter op 24-jarige leeftijd een overstap te maken naar de SS, de 'zwarthemden'. In zijn dossier staat dat hij tot 30-6-1935 bij de SS-Standarte 7 Zwickau (SS-MAN) wordt ingedeeld. Uit determinatie van zijn uniform en een foto van een jonge Günter ziet het ernaar uit dat hij bij de Totenkopf wordt ingedeeld.
In de lente van 1934 was de SA met 4 miljoen man veel groter dan de NSDAP zelf. Zij beschikte over een eigen blad, SA-Mann, dat in plaats van Hitler, Röhm begon te bewieroken als leider. Hitler zag ook dit met steeds meer onvrede aan want hij kon uiteraard geen tweede Führer naast hemzelf dulden.
In de Nacht van de Lange Messen op 30 juni 1934 werd de SA-top door de SS geëxecuteerd. Het nog overgebleven restant van de SA verklaarde zich loyaal aan Hitler en kwam onder leiding te staan van Viktor Lutze.
Toetreding RAD
Via de basis- en middelbare scholen Humanistisch Gymnasium Flensburg en Gymnasium Zwickau, is Günter op de hogere handelsschool in Zwickau terecht gekomen. Na een periode als verkoopleerling en verkoopmedewerker te hebben gewerkt is hij in dienst getreden van de Reichsarbeitsdienst. Deze werd in 1935 werd opgericht. Tot deze periode heeft hij geen militaire dienst gevolgd, zo valt te lezen in zijn dossier.
Vlak na de oprichting wordt Günter op 16 juli 1935 ingedeeld bij RAD-abteilung 9/106, althans zo lijkt het. In zijn Personalnachweis staat namelijk de volgende opmerking:
In zijn dossier staat dat hij op dezelfde dag wordt hij ingedeeld op 16 juli 1935 bij 5/106 Oberquell = Gaworzyce (Pools).
Gebruikt bij vaststellen waar Günter zat: Lijst van alle RAD-afdelingen.
Zoeken op RAD-abteilung 9/106 op internet levert het volgende op:
RAD-Abteilung 9/106 was raised in March 1935 and based in a camp on the Luisenhöhe near Primkenau (Przemków). In 1939, it was awarded the honor title "Jakob von Kurland".
RAD-Gruppe 106 was headquartered at the castle in Primkenau (Przemków). It was awarded the honor title "Sprottebruch" on 30 January 1935. The Sprottebruch is a vast moor and was the subject of a major land reclamation project.
The Gruppe was subordinate to Arbeitsgau X Niederschlesien [Lower Silesia]. The Arbeitsgau's headquarters were at Görlitz.Bijna 3 maanden later, op 15 september 1935, werkt hij in Primkenau als 'Hilfskraft in der Registratur'. Hier lijkt hij ook zijn training als soldaat te krijgen met als beloning een 'SA-Sportabzeichen'. Nog onduidelijk hoe lang deze training geduurd heeft. Mogelijk vind ik dat nog in het dossier terug. Wordt vervolgd!
Update
Antwoord op mijn vragen over Lebensborn van Dorothee Schmitz-Köster ontvangen. Daarnaast stuurt zij mij het boek 'Mütter bist du bereits... Alltag im Lebensborn' toe, omdat deze in Nederland nieuw niet meer te verkrijgen is. Wat ontzettend aardig!
Brief aangekomen bij Duitse halfoom. Leuke reactie en een mogelijke verklaring voor de tweede naam van mijn vader 'Hans'. Volgende keer meer...
Vorige week mail gestuurd naar Bundesarchiv met een vraag specifiek over Lebensborn Heim Hochland documenten. In het archief is niets te vinden en daarom verwijzen zij mij naar het Arolsen Archief voor mogelijk meer informatie
Diverse tips over mogelijk krijgsgevangenschap Günter na de Tweede Wereldoorlog lijken erop dat hij in Bretzenheim is ondergebracht.
Gestart met het lezen van het boek 'Een zoon voor de Führer'. Met hierin informatie over Lebensborn 'Heim Hochland' te Steinhöring.
Interessante Links
Website Historiek: Vervolging van Waffen-SS
Documentaire Kamp Westerbork, een portret van SS-commandant Albert Gemmeker.
Nawoord
Afgelopen week veel tips en antwoorden en even zoveel nieuwe vragen. Een hoop informatie nog te verwerken te publiceren. Het dossier moet ik nog echt goed bekijken. Heel indrukwekkend allemaal om het van dichterbij mee te maken. Bedankt voor uw steun en zoals gezegd... wordt vervolgd!
Heeft u tips of feedback? Graag!