Het dossier doorgenomen, contact met mijn Duitse halfoom via WhatsApp en voor de 2e keer gebeld met Duitsland.
De communicatie verloopt soepel, en de sfeer is vrij open. Het is natuurlijk toch een delicate kwestie. Ik wil de informatie eerst goed kunnen duiden en het contact en vertrouwen met Günter's familie opbouwen.
In deze blog ga ik in op dit contact en neem ik u mee naar de inhoud van het dossier. Verder in deze blog: 'Ostwall?', 'Opvallend' en een 'Update'. Laat me weten wat u ervan vindt!
Contact met familie
Bij een eerste blik op de documenten viel mijn oog direct op een pagina waar een foto te zien is van Günter in uniform. Dit bleek zijn 'Personalnachweise' te zijn. De foto moest ik goed bekijken, want deze week enigszins af van de foto's die al in mijn bezit zijn. Direct erna viel mij de naam van mijn vader op tussen een rij namen. Daar stond het:
Nu is het bevestigd!
Uit dit document blijkt ook dat Günter in het jaar 1939 al getrouwd was met ene Margarete en een dochter bleek te hebben, geboren in 1940. Na de geboorte van mijn vader zijn er nog twee zonen bijgekomen.
Een naam in het bijzonder viel mij op omdat de eerste naam de naam is van één van beste vrienden- en de tweede naam de naam van uw auteur is... Bizar toch?
Deze naam heb ik op internet ingetikt en daar kwam een telefoonnummer in Duitsland boven water. Een moment getwijfeld, zoals u zult begrijpen, en daarna direct gebeld. Dat was een bizarre ervaring, zeker als er opgenomen wordt door een dame en je de naam Kneisler hoort. Wat volgde was een aftastend, open gesprek met mijn halfoom om vast te stellen of hij de zoon van Günter Fritz Robert Kneisler is. Het gesprek eindigde na ongeveer 15 minuten met een halfoom die open staat voor een verder contact! Zonder verdere gegevens uit te wisselen, behalve over familieomstandigheden, afgesproken dat ik hem nogmaals zou en mag benaderen.
Na een week vrij te zijn geweest heb ik wederom gebeld. Hij was blij en stelde direct voor om via WhatsApp contact te onderhouden, zodat we ook foto's konden uitwisselen. Ook gaf hij aan dat hij zijn broer, die 500 meter bij hem vandaan woont, te hebben bijgepraat. Het
telefoongesprek duurde 25 minuten, en verliep wisselend in het Duits en Engels. Hij vertelde onder andere dat hij en zijn vrouw later die dag een afspraak hadden bij dochter Birte. Jawel! Diegene die ik via mijn stamboek van myHeritage tegen was gekomen, en waarmee ik geprobeerd heb contact te leggen. Dezelfde dag en de dagen erna hebben we een aantal foto's uitgewisseld.
Een ervan was een uitbundige foto uit 1949 waarop te zien is dat Margerete, Günter van het treinstation in Hamburg afhaalt.
Die foto riep bij mij direct de vraag op: 'Ter gelegenheid waarvan is deze gemaakt?' en 'Waar komt Günter vandaan ?! ..
Op deze vragen krijg ik sneller antwoord dan ik denk... Want in het laatste WhatsApp-contact geeft hij aan een brief te willen schrijven over zijn familie. Ben benieuwd naar zijn verhaal!
Ostwall?
In zijn 'Personalnachweis' valt op dat Günter zich voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog ophoudt in het oosten van Duitsland en deels Polen. De RAD-afdelingen waar hij tussen switchte bevonden zich in Niederschlesien (RAD-Abt 100-107).
Zou het zo kunnen zijn dat hij aan de versterking en opbouw van de Ostwall heeft gewerkt ?
Ostwall is ook wel bekend onder de naam Oder-Warthe-stelling.
Met name in de periode voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog werd hier aan gewerkt. Ook werden jonge Duitsers aan het werk gezet en kregen op deze manier opleiding. Günter lijkt zich te hebben opgehouden rondom dit gebied in het huidige Polen.
Ook valt te lezen dat hij de functie Zugführer bekleedde. Iemand een idee welke taken hierbij hoorde?
Van april tot november 1940 wordt zijn afdeling toegevoegd aan de Standarte 4-SS-Totenkopf-Infanterie Waffen-SS Regiment. In deze periode wordt Günter, als hij 30 jaren oud is, in Vught gestationeerd.
Op een document staat:
Ober-schreiberhau d.d. 30-1-1943:
Wehrmeldeamt: Hirschberg
SS-Ergänzungsamt: Breslau Südost
Dienstzeit in Wehrmacht: 5-4-1940/12-11-1940: 4-SS-Totenkopf-Inf. Waffen-SS Reg.In november 1940 wordt hij weer overgeplaatst naar het oosten. Om mogelijk mee te werken aan de versterking van de Ostwall vanwege de dreiging van een aanval door Sovjetrusland.
Verder valt in het document te lezen dat Günter in 1942 wordt ingezet in Süd-Rußland en Kaukasus bij de Wehrmacht voor oorlogshandelingen. Informatie erna ontbreekt vooralsnog. Mogelijk is er nog meer informatie beschikbaar, daar moet ik nog achteraan.
Opvallend
Tijdens deze bijzondere zoektocht vallen mij telkens wat op, die ik graag met u wil delen:
Mijn halfoom, die een jaar later is geboren in 1942 draagt dezelfde naam als een van mijn beste vrienden en als tweede van uw auteur... Dat was pas een ontdekking!
Op een document gedateerd 23 augustus 1939, mijn geboortedag, is het Molotov-Ribbentroppact getekend, een niet aanvalsverdrag, tussen Duitsland en Rusland. Op 1 september 1939 start de Tweede Wereldoorlog. In de herfst van 1940 werden in het diepste geheim de eerste Duitse divisies van Frankrijk naar Polen overgeplaatst. Een dag na de geboorte van mijn vader, op 22 juni 1941, viel Duitsland de Sovjet-Unie aan, waarmee het pact als opgeheven kon worden beschouwd.
Mijn grootmoeder heette Margaretha en de naam van Günter's vrouw was Margarete.
Günter had als beroep 'Kauf Angestellte' vrij vertaald 'Aankoop medewerker', laat mijn vader nu Inkoop medewerker zijn geweest.
Op 16 juli 1935 treedt Günter toe in het NSAD (later hernoemt naar ReichsArbeitsDienst RAD). De geboortedag van mijn moeder in 1941.
Update
Onderzoek in het Noord-Hollands Archief in Haarlem naar een rechterlijke uitspraak vanwege het plaatsen van mijn vader in een kindertehuis heeft geen resultaat opgeleverd. We zoeken verder.
Nawoord
Het dossier uit het Bundesarchiv biedt weer heel veel nieuwe aanknopingspunten. Hier kan ik mij nog goed in vastbijten. Het contact met mijn Duitse halfoom is nu heel waardevol, omdat hij meer duiding kan geven over het leven van Günter na de Tweede Wereldoorlog. Uit een antwoord op één van mijn WhatsApp berichten lijkt het erop dat hij voorlopig (nog) niet wil weten wat de rol van zijn vader was. Tijd zal het leren. Eerst de brief afwachten.
Mochten uw tips hebben of feedback willen geven, dan graag!